Dowiedz się więcej na temat transportu cargo!

Transport cargo, czyli transport towarów, to fundament nowoczesnej logistyki i jeden z filarów globalnego handlu. Zrozumienie, czym dokładnie jest cargo i skąd pochodzi to określenie, pomaga lepiej uchwycić, jak działa współczesny światowy łańcuch dostaw.

Z artykułu dowiesz się między innymi:

• co oznacza pojęcie cargo i jaka jest jego etymologia,
• czym jest ładunek oraz jego różnorodność,
• jakie są rodzaje i zastosowania transportu cargo,
• czym jest terminal cargo i w jakich rodzajach transportu znajduje zastosowanie,
• jak zorganizować transport cargo i jak wybrać odpowiedni środek transportu,
• jak zapewnić bezpieczeństwo ładunków.

Zachęcamy do przeczytania artykułu, aby dowiedzieć się tych i innych informacji na temat terminu cargo.

Transport Cargo: Co to dokładnie oznacza? Definicja

Słowo „cargo” przyjęło się w języku angielskim już w XVI wieku, a jego korzenie sięgają hiszpańskiego terminu „carga”, oznaczającego po prostu „ładunek”. Dziś to określenie funkcjonuje w wielu językach i odnosi się do towarów przewożonych w ramach handlu międzynarodowego – drogą morską, powietrzną, lądową lub kolejową. W Polsce również mówimy o „cargo”, mając na myśli towary w transporcie – niezależnie od ich rodzaju czy kierunku podróży.

Czym dokładnie jest ładunek? Definicja ładunku.

Ładunek obejmuje wszelkie materialne dobra, które są przemieszczane w ramach odpłatnego transportu w łańcuchu dostaw. Termin "ładunek" odnosi się do towarów od momentu nadania przez nadawcę do chwili odebrania przez odbiorcę. Aby zapewnić właściwe przewożenie ładunku, konieczne jest odpowiednie zaklasyfikowanie go na podstawie jego cech fizycznych, chemicznych, fizykochemicznych lub biologicznych. To pozwala na zastosowanie odpowiedniej technologii przewozu, odpowiednich opakowań, zabezpieczeń oraz właściwego ułożenia w środkach transportowych. Ochrona jakości i ilości przewożonego ładunku jest jednym z kluczowych zadań transportu. Dlatego należy odpowiednio dobrać środki transportu oraz skrupulatnie zorganizować cały proces, aby zagwarantować dostarczenie ładunku odbiorcy w dobrym stanie, bez uszkodzeń. Powszechnie stosowanymi metodami przewozu są skrzynie, nadwozia wymienne oraz kontenery, które są umieszczane na pojazdach w celu bezpiecznego przemieszczania ładunku.

Ważne jest, aby podczas transportu cargo zachować ostrożność i przestrzegać wszelkich norm, przepisów i procedur, aby zapewnić bezpieczeństwo, integralność i terminowość dostarczenia ładunku. Organizacja transportu cargo odgrywa kluczową rolę w łańcuchu dostaw, zapewniając sprawną i niezawodną wymianę towarów między producentami, dostawcami i odbiorcami.

Różnorodność ładunków: od towarów sypkich do ładunków specjalnych

W transporcie cargo można wyróżnić różne rodzaje ładunków, które wymagają odpowiedniego podejścia oraz środków transportu. Do najważniejszych z nich należą:

• Ładunki sypkie - takie jak zboża, węgiel czy piasek, przewożone są głównie za pomocą specjalistycznych pojazdów, takich jak cysterny czy wagony kolejowe.
• Ładunki specjalne - obejmują towary wymagające specjalnych warunków przewozu, np. ze względu na wymiary, wagę czy właściwości chemiczne. Przykładem mogą być maszyny przemysłowe, substancje niebezpieczne czy ładunki chłodnicze.
• Ładunki ponadnormatywne - to towary o wymiarach przekraczających standardowe gabaryty, np. konstrukcje stalowe, turbiny wiatrowe czy elementy mostów. Ich transport wymaga specjalistycznej wiedzy oraz odpowiedniego sprzętu.

Transport Cargo: Rodzaje i Zastosowania

Różne typy cargo wymagają różnych środków transportu. Wybór odpowiedniego środka transportu zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju towaru, odległości, kosztów i wymagań czasowych. Poniżej omówiliśmy najczęściej używane metody transportu cargo.

• Transport Morski: Jest to najpopularniejsza forma transportu cargo na świecie, odpowiedzialna za przewóz około 80% wolumenu ładunków oraz 70% wartości międzynarodowego handlu towarowego - tak wynika z raportu stworzonego przez Polski Instytut Transportu Drogowego. Statki cargo są przystosowane do transportu różnego rodzaju ładunków.

Obecnie (na dzień 17.02.2025) największym statkiem cargo na świecie jest kontenerowiec MSC Tessa. Ma możliwość jednoczesnego załadowania aż 24 116 kontenerów TEU, które mogą być ułożone w stosy na głębokość do 26 poziomów. Powierzchnia pokładu jest równoważna czterem boiskom piłkarskim, co zapewnia wyjątkową efektywność w obsłudze dużych wolumenów ładunków. Statek mierzy 400 metrów długości i 61,5 metra szerokości, a jego nośność wynosi ponad 240 000 ton, co czyni go rekordzistą w swojej klasie. Jest to pierwszy kontenerowiec, który osiągnął pojemność przekraczającą 24 000 TEU, stanowiąc przełom w skali globalnego transportu morskiego. Poniższe zdjęcie przedstawia największy kontenerowiec na świecie.

Źródło fot.: Vessel Finder

W zależności od rodzaju ładunku mogą to być statki kontenerowe, tankowce, masowce, Ro-Ro, statki chłodnicze i inne. Wykres 1 przedstawia prognozę na dalszą część roku 2023 oraz rok 2024 pod względem zwiększenia liczby floty i kontenerowców. Odpowiada to wzrostowi zainteresowania transportu ładunków drogą morską.

W 2023 roku stocznie wyprodukowały 350 nowych kontenerowców, osiągając łączną ładowność 2,2 miliona TEU. Na rok 2024 zaplanowano oddanie do eksploatacji aż 478 nowych kontenerowców. Jeśli nie dojdzie do większych zawirowań na rynku, powodujących znaczne opóźnienia, to rekord z 2023 roku zostanie pobity aż o 41%. Całkowita pojemność floty kontenerowej ma wzrosnąć o około 2,8 miliona TEU do końca 2024 roku, co oznacza, że po raz pierwszy w historii może przekroczyć ona 30 milionów TEU.

Wykres 1. Ładowność kontenerowców na świecie (liczba statków i wielkość floty) Źródło: Refinitiv Eikon, Dział Analiz Allianz

• Transport Lotniczy: Transport powietrzny jest najszybszym środkiem przewozu cargo, idealnym dla ładunków o niskiej objętości i dużej wartości, jak elektronika, dokumenty, produkty farmaceutyczne. Choć jest to droższa metoda transportu, czasami jej szybkość i niezawodność są kluczowe.

W 2024 roku sektor transportu lotniczego w Polsce doświadczył licznych zmian, szczególnie widocznych w wynikach obsługi cargo na głównych polskich lotniskach. Mimo ogólnego spadku w ilości przewożonego ładunku o 11,7% w porównaniu do poprzedniego roku, niektóre lotniska zanotowały znaczące wzrosty, podkreślając ich rosnącą rolę w międzynarodowym handlu i logistyce.

Tabela 1. Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w trzech kwartałach 2023 i 2024 roku Źródło: Opracowanie ULC na podstawie informacji uzyskanych z portów lotniczych, Warszawa, styczeń 2025

• Transport Drogowy: Jeden z najbardziej elastycznych form transportu, transport drogowy jest niezbędny dla przewozu ładunków na krótsze dystanse, a także dla dostaw "od drzwi do drzwi". Ciężarówki mogą przewozić różne rodzaje cargo, od jedzenia po meble.
• Transport Kolejowy: Idealny dla przewozu dużych ilości towarów na długie dystanse, transport kolejowy jest wydajny pod względem energii i może przewozić różne typy cargo, od surowców po gotowe produkty.

W 2024 roku, pomimo licznych wyzwań geopolitycznych, polski sektor kolejowy odnotował zmienne wyniki w przewozach towarowych. Ogólna masa przewiezionych towarów wyniosła ponad 223,5 miliona ton, co oznacza spadek o 3,5% w porównaniu do roku 2023. Na przełomie ostatnich lat niższy poziom masy (223,2 mln ton) był jedynie w 2020 r., czyli w roku ograniczeń związanych z pandemią.

Wykres 2. Masa ładunków w kolejowych przewozach towarowych w latach 2015–2024 (mln ton) Źródło: Urząd Transportu Kolejowego - Podsumowanie roku 2024. Przewozy pasażerskie i towarowe

Dlaczego transport cargo ma kluczowe znaczenie dla gospodarki?

Transport cargo to nie tylko przemieszczanie towarów – to ważny element globalnej gospodarki. Dzięki niemu możliwa jest nieprzerwana wymiana dóbr między kontynentami, krajami i miastami. To właśnie ładunki przewożone drogą morską, lotniczą, kolejową czy drogową zapewniają ciągłość produkcji, dostępność surowców oraz dostawy produktów, które trafiają na półki sklepowe każdego dnia.

Bez sprawnie działającej logistyki towary nie dotarłyby do fabryk, a gotowe produkty nie trafiłyby do Klientów – zarówno tych indywidualnych, jak i biznesowych. Transport cargo umożliwia firmom rozwój na rynkach międzynarodowych, a konsumentom daje dostęp do szerokiego wyboru produktów – od elektroniki po żywność egzotyczną.

W czasach dynamicznych zmian i rosnących oczekiwań rynkowych, rola logistyki jest jeszcze bardziej widoczna. To właśnie niezawodność, terminowość i elastyczność transportu cargo wspierają stabilność łańcuchów dostaw i rozwój przedsiębiorstw – niezależnie od branży czy lokalizacji.

Co to jest terminal cargo?

Terminal cargo to infrastruktura i miejsce, w którym odbywa się przeładunek, składowanie, sortowanie i dystrybucja towarów w ramach łańcucha dostaw transportu morskiego lub lotniczego. Stanowi kluczowe ogniwo w procesie transportu towarów, umożliwiając skuteczną obsługę i koordynację operacji logistycznych. Najczęściej jest to wydzielona część portu morskiego lub lotniczego. Terminal cargo może obejmować różne elementy, takie jak nabrzeża, magazyny, place składowe, urządzenia przeładunkowe i systemy zarządzania logistycznego, które zapewniają efektywne i bezpieczne przepływy towarów. Port w Gdyni posiada rozbudowaną infrastrukturę, umożliwiającą obsługę różnorodnych rodzajów towarów i jednostek pływających. W skład infrastruktury portowej wchodzą m.in. nabrzeża, mola, terminale, baseny portowe, magazyny i doki. Opis techniczny portu w Gdyni:

• falochron zewnętrzny o długości 2,5 km,
• wejście do portu o szerokości 150 m i głębokości 14,0 m,
• 2 tory wodne,
• całkowita powierzchnia portu – 2 996,3 ha, w tym powierzchnia lądowa – 903,1 ha,
• łączna długość nabrzeży eksploatacyjnych o powierzchni 11,2 km,
• maksymalne dopuszczalne zanurzenie przy nabrzeżach – 13,0 m
• port niezamarzający, w porcie nie występują pływy

Poniższy rysunek prezentuje szczegółowy opis terminali w porcie Gdynia.

Źródło fot.: Port Gdynia - Terminale intermodalne Portu Gdynia i ich funkcjonowanie; opr. Mariusz Karbowski

Port dysponuje dogodnymi połączeniami drogowymi i kolejowymi, co umożliwia sprawną wymianę towarową z wewnętrznym rynkiem Polski oraz z innymi krajami europejskimi. Dzięki bezpośrednim połączeniom z bocznicą kolejową transport w relacji statek - kolej odbywa się wyjątkowo sprawnie. Poniżej prezentujemy nagranie, które przedstawia Bałtycki Terminal Kontenerowy w porcie Gdynia.

Organizacja transportu cargo: od miejsca załadunku do dostawy

Proces organizacji transportu cargo obejmuje szereg etapów, począwszy od miejsca załadunku, aż po dostawy towarów do odbiorcy. W celu zapewnienia sprawnego i bezpiecznego przewozu ładunków, należy uwzględnić takie aspekty jak wybór odpowiedniego środka transportu, współpracę z firmą spedycyjną oraz korzystanie z infrastruktury portowej.

Jak wybrać odpowiedni środek transportu dla różnych rodzajów ładunków?

Wybór odpowiedniego środka transportu zależy od wielu czynników. Warto zwrócić uwagę na następujące kryteria:

• Rodzaj ładunku - niektóre towary wymagają specjalistycznych środków transportu, np. ładunki chłodnicze, sypkie czy ponadnormatywne.
• Odległość - dla krótkich i średnich dystansów zwykle wybiera się transport drogowy lub kolejowy, natomiast dla długich dystansów - transport lotniczy lub morski.
• Czas dostawy - jeśli priorytetem jest szybkość dostawy, warto rozważyć transport lotniczy. W przypadku mniej pilnych przesyłek, Klienci często wybierają opcję transportu kolejowego czy morskiego.
• Koszty - różne formy transportu wiążą się z różnymi kosztami. Należy uwzględnić zarówno koszty bezpośrednie (np. opłaty za przewóz), jak i pośrednie (np. koszty magazynowania czy ubezpieczenia).

Analizując te czynniki, można dobrać optymalny środek transportu dla danego ładunku, zapewniając jednocześnie efektywność kosztową oraz terminowość dostaw.

Znaczenie infrastruktury portowej w transporcie cargo

Infrastruktura portowa, obejmująca porty cargo oraz terminale cargo, odgrywa istotną rolę w transporcie cargo, zwłaszcza w przypadku transportu morskiego. Infrastruktura portowa jest kluczowym elementem sektora morskiego, dlatego jej rozwój pozwala na:

• sprawną obsługę ładunków, zarówno w zakresie załadunku, jak i rozładunku,
• przechowywanie towarów w magazynach portowych,
• realizację formalności celnych oraz kontrolę jakości ładunków,
• koordynację transportu wielomodalnego, łączącego różne środki transportu (np. morski, kolejowy i drogowy).

Wykorzystanie nowoczesnej infrastruktury portowej przyczynia się do zwiększenia efektywności transportu cargo oraz skrócenia czasu dostawy towarów.

Bezpieczny transport towarów: jak zapewnić bezpieczeństwo ładunków?

Bezpieczny transport towarów jest kluczowy dla zachowania wartości przewożonych ładunków oraz minimalizacji ryzyka uszkodzeń czy utraty towarów. W celu zapewnienia bezpiecznego transportu, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów, takich jak odpowiednie zabezpieczenie ładunków, wybór właściwego środka transportu czy przestrzeganie zasad bezpieczeństwa.

Transport ładunków specjalnych: jak zapewnić bezpieczeństwo?

Transport ładunków specjalnych wymaga szczególnej uwagi ze względu na nietypowe wymiary, wagę czy właściwości przewożonych towarów. Aby zapewnić bezpieczeństwo takiego transportu, stosujemy odpowiednie zabezpieczenia uwzględniające:

• wybór odpowiedniego środka transportu,
• zabezpieczenie ładunku za pomocą pasów, łańcuchów czy innych elementów mocujących,
• przestrzeganie przepisów dotyczących transportu ładunków specjalnych, takich jak wymagane zezwolenia czy oznakowanie pojazdu,
• monitorowanie transportu.

Przewozy Cargo - Podsumowanie

Termin "cargo" jest kluczowym pojęciem w globalnym handlu i transporcie. Odnosi się on do materialnych dóbr, które są przemieszczane odpłatnie za pośrednictwem różnych środków transportu w ramach łańcucha dostaw. Transport cargo obejmuje różnorodne rodzaje towarów, takie jak ropa naftowa, ładunki kontenerowe czy ładunki chłodnicze, zależnie od specyfikacji i wymagań klienta.

Jeśli potrzebujesz profesjonalnej i niezawodnej obsługi transportu cargo, Omida Sea And Air jest odpowiednim wyborem. Świadczymy usługi transportowe drogą morską, lotniczą, kolejową. Skontaktuj się z nami już dziś, aby omówić swoje potrzeby logistyczne.